„Druga Próba. Teatr ponad granicami”, 16-20 września
Tytuł festiwalu „Druga próba” nawiązuje do nowego początku, do odnajdywania się w innej rzeczywistości, po przeprowadzce do obcego kraju, ale też do przerwanych karier artystycznych u osób z doświadczeniem migracji, szczególnie z Białorusi i Ukrainy.
Robimy ten festiwal, bo wierzymy w twórczy potencjał, jaki niesie za sobą migracja. Chcemy budować relacje i porozumienie między polską publicznością, a osobami, które przeżyły to doświadczenie. Poprzez teatr chcemy przybliżać to, co inne i pokazywać, że różnorodność może wzbogacać kulturę naszego miasta i nas wszystkich.
Program festiwalu
16 września (wtorek)
Otwarcie festiwalu
PREMIERA spektaklu „Say Hi to Abdo” w reżyserii Valentyny Moroz, na podstawie tekstu Mikity Iłinczyka.
„Say Hi to Abdo” przenosi widzów do 2035 roku, do świata po upadku Unii Europejskiej, zastąpionej przez Euroislamską Unię. Rządy sprawuje partia fem-dżihad, a główną instytucją staje się Państwowy Instytut Ludobójstwa Narodów Arabskich. Właśnie tam toczą się procesy sądowe będące osią dramaturgiczną spektaklu.
Przedmiotem osądu są osoby związane z kryzysem migracyjnym na granicy polsko-białoruskiej: właścicielka biura podróży, polski strażnik graniczny i aktywistka humanitarna. Publiczność uczestniczy w spektaklu jako świadkowie, konfrontując się z różnymi perspektywami i poziomami odpowiedzialności – politycznej, moralnej i osobistej.
W roku 2024 dramat „Say Hi to Abdo” Mikity Iłinczyka został wyróżniony w ramach festiwalu Aurora (Nagroda Dramaturgiczna Miasta Bydgoszcz).
Spektakl w języku białoruskim z polskimi napisami. Jest przeznaczony dla widzów od 18 roku życia.
Godz. 19:00, Teatr Ósmego Dnia, spektakl w języku białoruskim z polskim tłumaczeniem/napisy.
Zapisy: biuro@teatrosmegodnia.pl
17 września (środa)
Warsztaty teatralne „Biomechanika Meyercholda”, prowadzenie Valentyna Moroz.
Wsiewołod Meyerhold to jedna z najbardziej wyrazistych postaci awangardy teatralnej lat 20. i 30. XX wieku, m.in. twórca metody szkolenia aktorów znanej jako biomechanika. Biomechanika wyposaża aktora w konkretne umiejętności techniczne, które stają się jego „bagażem”. Uczy włączania się do działania na sygnał, cierpliwego oczekiwania na swój moment, a następnie natychmiastowego wejścia w akcję z odpowiednią intensywnością. Takie umiejętności techniczne to jednak tylko jedna strona tej metody.
Druga strona ma charakter artystyczny i rozwija w aktorze poczucie miary, harmonii i kompozycji. Biomechanika obejmuje część przygotowawczą, w której aktorzy pracują z różnymi przedmiotami (np. kijami, piłkami, płaszczami), a także ćwiczenia biomechaniczne.
Meyerhold tworzył swoje etiudy biomechaniczne, improwizując na tematy z komedii dell’arte, teatru antycznego i wschodniego, mieszając je na swój unikalny sposób. W ten sposób przewidział jeden z kierunków rozwoju teatru światowego – współdziałanie kultur Zachodu i Wschodu.
Godz. 17:00-19:00, Teatr Ósmego Dnia, warsztaty w języku białoruskim z polskim tłumaczeniem.
Zapisy: biuro@teatrosmegodnia.pl
„Przyszłość” – czytanie performatywne opowiadania „Świetlana przyszłość” Łarysy Rudak (UA), reż. Maria Bruni.
Koncepcja autorstwa Marii Bruni zwyciężyła w open callu na adaptacje sceniczną wybranych opowiadań z książki zatytułowanej „Proszę się nie denerwować, pani Oksanko! Ukraińców 1 i 101 dzień w Polsce”, pod redakcją Ryszarda Kupidury.
Godz. 19.30, siedziba fundacji Barak Kultury (Al. Marcinkowskiego 21), czytanie w języku polskim.
18 września (czwartek)
Panel dyskusyjny „Teatr białoruski i ukraiński w warunkach wojny oraz represji”
17:00–18:30, Teatr Ósmego Dnia, spotkanie w językach białoruskim i ukraińskim.
– PREMIERA performansu „ SPLOTY” Olha Kebas i Mandar Purandare
Tworzymy nowe wzory naszego życia. Różne historie, niczym nici, splatają się, tworząc złożony, ale harmonijny wzór, w którym każdy węzeł jest częścią doświadczenia, bólu, straty i nadziei. Szukamy swojej drogi, nowych możliwości, walczymy, czasem popadamy w melancholię. Kiedy indziej los otacza nas ciepłem, wypełnia radością i poczuciem wewnętrznego spokoju. Sploty emocji, pragnień i doświadczeń jak cegły tworzy nasz nowy dom, który bywa ciemną fortecą, ale też miejscem piękna i spokoju. Performans „SPLOTY” to połączenie różnych historii emigrantów, z których każda opowiada o osobistej drodze do nowego życia, walce z własnymi lękami, o pierwszych, niepewnych krokach do stworzenia nowego domu. W pokazie zostaną wykorzystanie fragmenty opowiadań z książki „Proszę się nie denerwować, pani Oksanko! Ukraińców 1 i 101 dzień w Polsce” pod redakcją Ryszarda Kupidury.
Występują: Olha Kebas – performerka, choreografka i Mandar Purandare – aktor, muzyk, poeta i tłumacz
Godz. 19, Teatr Ósmego Dnia, spotkanie w językach białoruskim i ukraińskim.
Zapisy: biuro@teatrosmegodnia.pl
19 września (piątek)
„Moloczajnik” – czytanie performatywne sztuki Oksany Gricenko (UA).
Akcja tej komedii wojennej rozgrywa się we wsi pod Chersoniem, na terytorium okupowanym. Główne bohaterki to ukraińska rodzina, którą tworzą kobiety trzech pokoleń: babcia, matka i dwie córki. To opowieść o tym, jak próbują przetrwać i stawiają opór – walcząc z władzami okupacyjnymi.
Reżyserka czytania: Maria Bruni, aktorka, reżyserka, scenarzystka i dramaturżka.
Absolwentka Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu Teatru, Kina i Telewizji (magister aktorstwa, 2009) oraz Ukraińskiego Instytutu Telewizji, Radia i Prasy (reżyseria telewizyjna, 2018). Od 2022 roku związana z Teatrem Nowym w Poznaniu, gdzie występuje (m.in. w spektaklach „Alicja w Krainie Czarów. Remix”, „Woyzeck”). Współpracuje także z Agencją Neidig w Berlinie i Telewizją ZDF (scenarzystka serialu „Himmel und Erde”).
Godz. 15:00–16:30, Biblioteka Raczyńskich, czytanie w języku ukraińskim z polskim tłumaczeniem/napisy
„Pszczoła w gardle” – czytanie performatywne białoruskiego autora A.I (pseudonim).
To refleksyjna opowieść w odnosząca się do wydarzeń w Białorusi w 2020 roku, a także do wszystkich późniejszych zdarzeń, które miały znaczenie dla świata. Opisuje stan przejściowy skrajnego obniżenia aktywności życiowej i zamrożenia, z którego bardzo trudno się wydostać, nie mogąc jednocześnie przestać czuć…
Reżyserka czytania – Natalia Levanava, reżyserka, aktorka, pedagożka teatralna. W
2016 r. ukończyła Białoruską Państwową Akademię Sztuk Pięknych.
Godz. 17.30–18:30, Biblioteka Raczyńskich, czytanie w języku rosyjskim z polskim tłumaczeniem/napisy.
PREMIERA poznańska spektaklu „10 godzin w linii prostej do domu”, w reżyserii i na podstawie tekstu Żeni Dawidenki.
To historia dokumentalna o trzech dziewczynach – imigrantkach, które przypadkowo spotykają się na plaży w Gdańsku. Od tej pory umawiają się na regularne spotkania nad morzem i dzielą się swoimi doświadczeniami oraz zabawnymi historiami związanymi z przeprowadzką. Rozmawiają o barierach językowych, podróżach, próbach nawiązywania znajomości i asymilacji, a także o poszukiwaniach odpowiedzi na pytanie „czym jest dom”. Jednak podczas budowania nowego życia wciąż noszą na plecach „bagaż przeszłości”, którego trudno się pozbyć.
Premiera spektaklu odbyła się w 2023 roku w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.
Godz. 20.00, Teatr Ósmego Dnia, spektakl w języku białoruskim z polskim tłumaczeniem/napisy.
Zapisy: biuro@teatrosmegodnia.pl
20 września (sobota)
„Limb” – czytanie performatywne sztuki Renaty Talan z Białorusi
Akcja sztuki toczy się we współczesnym Mińsku. Główną bohaterką jest kobieta, która brała udział w protestach w 2020 roku. W wyniku represji straciła pracę i bezskutecznie próbuje znaleźć nową. Jej najbliższe otoczenie żyje na emigracji, a kontakt z nimi możliwy jest wyłącznie online. W pewnym momencie jeden z przyjaciół prosi ją o pomoc w zorganizowaniu pogrzebu swojej matki, która zmarła w Mińsku – sam nie może wrócić z obawy przed aresztowaniem. Po tym zdarzeniu kobieta zaczyna otrzymywać kolejne, podobne prośby…
Reżyserka czytania – Valentyna Moroz, reżyserka teatralna, pedagożka teatralna, kuratorka projektów teatralnych. Absolwentka Białoruskiego Uniwersytetu Kultury i Sztuki na kierunku reżyserii oraz Centrum im. Meyerholda i Moskiewskiej Szkoły Studiów Teatralnych im. Moskiewskiego Teatru Artystycznego w Moskwie. Podczas studiów w Centrum im. Meyerholda (Moskwa) jako reżyserka wyprodukowała czytania performatywne, w ramach festiwali „Premiera” i „ClassAct”. Prowadziła również szereg warsztatów na temat Biomechaniki Meyerholda, w szczególności na międzynarodowym festiwalu M@rt.kontakt (Mogilew), w Acting International – Wyższej Szkole Aktorskiej (Paryż), na Międzynarodowym Festiwalu Teatru Fizycznego i Tanecznego Plastforma (Mińsk).
Godz.14:00–15.30, Biblioteka Raczyńskich, czytanie w języku białoruskim z polskim tłumaczeniem/napisy.
„Zielone korytarze” – czytanie performatywne sztuki ukraińskiej autorki Natalki Worożbyt.
Tekst porusza bolesne tematy: wojny, ewakuacji, migracji wewnętrznej oraz trudnych doświadczeń Ukraińców, którzy po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji znaleźli się w drodze – w poszukiwaniu ratunku. To mieszanina głosów – uchodźców, wolontariuszy, kierowców, żołnierzy, dzieci – wszystkich, którzy przeszli przez ten szlak ucieczki. To dialog pomiędzy kobietami–uchodźczyniami, próbującymi przetrwać. To wewnętrzny dialog każdej z nich – o bólu, sumieniu, utracie przysłowiowego „gruntu pod nogami”. To także dialog z europejskim widzem – poprzez postacie Europejczyków, którzy też mają swoją prawdę…
Reżyserka czytania: Alina Kostiukowa, aktorka teatralna i filmowa, reżyserka, pedagożka, założycielka laboratorium archetypów „The Game of Archetypes”. Aktywnie występowała w filmach i prowadziła treningi aktorskie w Ukrainie.
Godz. 16:30–18:00, Biblioteka Raczyńskich, czytanie w języku polskim.
PREMIERA spektaklu „Animal Tales” Teatru Emigrant, reżyseria Olha Hryhorash.
Spektakl na podstawie współczesnej sztuki amerykańskiego dramatopisarza Dona Nigro, która w interpretacji zespołu Teatru Emigrant staje się egzystencjalnym kabaretem. To opowieść o wewnętrznych rozterkach zwierząt cyrkowych, nie tak dalekich od ludzkich dylematów moralnych…
„Kim oni są? Wędrowną trupą artystów czy zagubionymi duszami, które próbują się ogrzać przy wspólnym ognisku na tyłach cyrku? Cyrku, który niosą ze sobą – jako ciężar czy dom? Jako złudzenie czy prawdę? Artyści o zwierzęcych instynktach, czy zwierzęta z ludzkimi grzechami?” – czytamy w opisie spektaklu.
W szukaniu odpowiedzi na te pytania pomoże muzyka Jacques’a de Chiffon, kompozytora, który od kilku lat współpracuje z zespołem teatru. Jego ilustracje dźwiękowe są jednym z bohaterów tej opowieści, które współgrają w emocjami bohaterów, by za chwilę stanąć z nimi w kontrze.
Spektakl w języku polskim, zawiera fragmenty w językach: białoruskim, ukraińskim, rosyjskim i angielskim.
Godz. 19, siedziba Fundacji Barak Kultury (Al. Marcinkowskiego 21),
Zapisy: michalina@barakkultury.pl spektakl w języku polskim (zawiera fragmenty w językach: białoruskim, ukraińskim, rosyjskim i angielskim)
Godz. 20, zakończenie festiwalu
Czytania performatywne (z wyjątkiem czytania „Przyszłość” w reż. Marii Bruni) odbędą się w sali nr 5 w Bibliotece Raczyńskich, przy placu Wolności.
Autorem plakatu promującego festiwal jest Mikita Rasolka: projektant i ilustrator z Białorusi. Na co dzień współpracuje z takimi tytułami jak Pismo, Wysokie Obcasy, Wired, Nonfiction; tworzy również ilustracje oraz okładki dla różnych wydawnictw (Cyranka, BOSZ, Powergraph). Obecnie mieszka we Wrocławiu.
Organizator:
Fundacja Barak Kultury w Poznaniu
Partnerzy:
Biblioteka Raczyńskich, Teatr Ósmego Dnia, Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Polska – Ukraina”, Fundacja KUT
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, Program Teatr, budżetu Miasta Poznań oraz Centrum Mieroszewskiego.
